این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که وی نخستین اظهار نظر خود به عنوان رئیس جمهور منتخب را (آن هم هنوز پیش از آغاز به کار رسمی خود) از یک رسانه مهم عربی به جهان عرب و منطقه مخابره کرد.

در این راستا، آقای پزشکیان روزنامه فرامنطقه‌ای «العربی الجدیدِ» قطر را برای این کار انتخاب و یادداشت مهمی را با تیتر «با هم برای ساختن یک منطقه قوی و شکوفا» انتخاب کرد.

رئیس جمهور منتخب در این یادداشت که در نسخه اینترنتی روز چهارشنبه10 جولای و نسخه چاپی روز پنجشنبه 11 جولای، با عنوان عربی (معا لبناء منطقة قویة ومزدهرة) منتشر شد، ملت‌ها و دولت‌های عربی را مخاطب قرار داد و بر تلاش خود برای گفت‌وگوی سازنده و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تاکید کرد.

متن کامل این یادداشت اختصاصی به این شرح است:

با هم برای منطقه قوی و شکوفا

اینک که با رأی ملت، عهده‌دار مسئولیت ریاست جمهوری اسلامی ایران شده‌ام در آغاز راه مایلم با برادران و خواهران و همسایگان خود در منطقه سخن بگویم، تا با یکدیگر در راه گفتگوی سازنده و تقویت همکاری و همبستگی میان ملت ها و دولت های منطقه گام برداریم.

آموزه‌های جاودانه قرآن: "واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا" و "تعاونوا علی البر والتقوی و لاتعاونوا علی الاثم و العدوان" و رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله: "الله الله فی جیرانکم‌" و امام علی علیه السلام "سل عن الجار قبل الدار" اصول راهنمای ما است.

ما در جغرافیای واحدی زندگی می‌کنیم و برای رسیدن به حیات طیبه ای که آرمان اسلام و تمام ادیان آسمانی است، باید دست در دست یکدیگر دهیم و با اتکاء بر قدرت منطق به جای منطق قدرت، و استفاده از مولفه‌های قدرت ملی و در مقدمه آن‌ها پشتیبانی ملت‌های خود و نیروهای زنده امت اسلامی، ساختار منطقه قوی را پایه گذاری کنیم.

تا هنگامی که ما در منطقه به انسجام نرسیم و برای آینده روشن و بهره‌برداری درست از نعمت‌های خدادادی و موقعیت ژئوپلتیک استثنایی، همکاری نکرده، و زمینه رشد و توسعه عمومی منطقه را فراهم نکنیم، طرح‌های جداگانه برای پیشرفت کشورهای منطقه از موفقیت جدی برخوردار نخواهد شد.

گفت‌وگوی عمیق، سازنده و هدفمند با هدف ایجاد انسجام منطقه‌ای و همکاری در زمینه‌های مختلف تنها راه گذار ما از چالش‌ها و تلاطم‌های موجود، و ایجاد ثبات و امنیت پایدار و بهره‌مندی مردم منطقه از مواهب و ثروت‌های خود است. اینجانب در آغاز کار خود برای محقق شدن این هدف و حرکت واقعی و جدی در مسیر همکاری، دست دوستی و برادری به سوی همه همسایگان و کشورهای منطقه دراز می‌کنم.

ایران و همسایگان عرب و مسلمان در بسیاری از مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای دیدگاه و منافع مشترک دارند. همه ما با انحصار تصمیم‌گیری‌های جهانی توسط چند قدرت خاص مخالفیم. همه ما با تقسیم جهان و قطب‌بندی بر اساس منافع قدرت‌های بزرگ مخالفیم. همه ما خواستار پذیرش تنوع فرهنگی و رفع تبعیض و احترام نسبت به ارزش‌های دینی مسلمانان در جوامع دیگر و در نهادهای حقوقی و بین‌المللی هستیم. همه ما برای غلبه بر اسلام هراسی، مسئولیت و منافع مشترک داریم.

درمان زخم دیرینه اشغال فلسطین و حل آن مسئله همه ما است. جمهوری اسلامی ایران با احترام به ایستادگی اسطوره‌ای ملت و مقاومت فلسطین در غزه در برابر یورش وحشیانه رژیم صهیونیستی بر این باور است که برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه، باید حق مقاومت همه جانبه ملت فلسطین برای رهایی از اشغال و تامین حقوق طبیعی و بدیهی خود به ویژه در زمینه استقلال و حق تعیین سرنوشت به رسمیت شناخته شده و با کمک به این ملت، به اشغال و تبعیض نژادی و کشتار جمعی و تروریسم دولتی رژیم اشغالگر صهیونیستی پایان داده شود.

تروریسم و افراط گرایی درد مشترک ماست و معالجه ریشه‌ای آن نیازمند همکاری است. رویارویی نظامی میان کشورهای منطقه می‌بایست بر اساس حق و عدالت و حقوق مشروع ملت‌ها پایان یافته و بحران‌های داخلی از راه‌های مسالمت آمیز حل و فصل شود. ادامه بحران‌ها و تناقض‌های درون منطقه‌ای، تنها به سود رژیم اشغالگر اسرائیل و قدرت‌های بیگانه است.

ملت‌های منطقه سزاوار برخورداری از توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی هستند و دولت‌ها برای پیشرفت باید به یکدیگر کمک کنند. ایران آماده مشارکت در طرح‌های توسعه اقتصادی و توسعه زیرساخت‌های عمرانی و کریدورهای مواصلاتی در کشورهای همسایه بوده و متقابلا آمادگی دارد کشورهای همسایه را در کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب در جغرافیای خود مشارکت دهد. جمهوری اسلامی ایران قدرت همسایگان را قدرت خود می‌داند و معتقد است توانمندسازی همسایگان نباید به حساب یکدیگر باشد. اولویت سیاست خارجی ایران گسترش همکاری‌ها با همسایگان است و دولت جدید خواهد کوشید با حفظ و ارتقای رویکرد دولت فعلی در تحکیم روابط با کشورهای همسایه، در صورت همکاری فعال و متقابل کشورهای منطقه، روابط دوجانبه با آن‌ها را بر اساس احترام متقابل به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی یکدیگر ارتقا دهد.

سلاح‌های اتمی رژیم صهیونیستی تهدیدی برای منطقه و صلح و امنیت بین المللی است و می‌بایست با همکاری کشورهای منطقه و جهان در جهت خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتارجمعی گام برداشت. همچنین صلح وثبات پایدار در منطقه خلیج‌فارس و مقابله با تهدیدات، نیازمند ایجاد نوعی نظام همکاری و امنیت جمعی میان کشورهای پیرامونی آن است.

مدیریت دوران آشوب و گذار نظام بین‌المللی، نیازمند ابتکارهایی با هدف هم‌افزایی منطقه‌ای و تلاش برای غلبه بر افراط گرایی و سلطه جویی قدرتهای بین‌المللی است. در همین چارچوب کشورهای عربی و اسلامی می‌توانند با حفظ ارزش‌های فرهنگی خود و تکیه بر آموزه‌های صلح‌طلبانه و مدارا محور اسلامی، یک طرف اساسی در گفت‌وگوها و تلاش‌های بین‌المللی برای ترویج صلح و ثبات بین‌المللی باشند.

بازتاب ها

روزنامه العربی الجدید در نخستین واکنش، در مطلبی به این یادداشت پرداخت. صابرگل عنبری، ستون‌نویس مسائل ایران در روزنامه العربی الجدید در مطلب خود با عنوان «بزشکیان یدعو فی العربی الجدید إلی نظام تعاون وأمن جماعی بین إیران وجیرانها» نوشت:

مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب ایران گفت که دست دوستی و برادری را به سوی همه همسایگان و کشورهای منطقه دراز می کند تا حرکتی واقعی و جدی در روند همکاری های کشورش آغاز کند. پزشکیان در مقاله‌ای برای العربی الجدید، اعلام کرد که بالاترین اولویت سیاسی اش، گسترش همکاری‌های وزارت خارجه ایران با همسایگان است. وی بر اساس احترام متقابل به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورها، در صورتی که کشورهای منطقه همکاری فعال و دوجانبه ای از خود نشان دهند، خواستار ایجاد سیستم همکاری و امنیت جمعی بین «کشورهای همسایه» برای صلح و ثبات پایدار در منطقه خلیج فارس و مقابله با تهدیدات مختلف شد.

پزشکیان مقاله خود را که اولین حضور رسانه ای او در خارج از کشور است، اینگونه آغاز کرد: «در ابتدای دوره ریاست جمهوری خود به خواهران، برادران و همسایگانم در منطقه خطاب می کنم تا با هم در مسیر گفتگوی سازنده و تقویت همکاری و همبستگی میان مردم و کشورهای منطقه گام برداریم. وی تاکید کرد: گفت و گوی عمیق، سازنده و هدفمند برای ایجاد همکاری در سطوح و زمینه های مختلف تنها راه غلبه بر چالش ها و آشفتگی های کنونی است. وی افزود: این مسیر به ثبات و امنیت پایدار می رسد و به مردم منطقه امکان می دهد از استعدادها و ثروت خود بهره مند شوند.

پزشکیان در مقاله خود توضیح داد: ایران و همسایگان عرب و مسلمان آن در بسیاری از مسائل بین المللی و منطقه ای مواضع و منافع مشترکی دارند. وی افزود: همه ما انحصار قدرت های خاص و مشخص در تصمیم گیری های جهانی و تقسیم جهان و دوقطبی‌سازی بر اساس منافع قدرت‌های بزرگ را رد می‌کنیم. وی از آمادگی کشورش برای مشارکت در پروژه‌های توسعه اقتصادی، توسعه زیرساخت‌های شهری و کریدورهای حمل‌ونقل بین کشورهای همسایه خبر داد. وی نوشت: مردم منطقه مستحق برخورداری از توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی هستند، دولت ها باید برای رفاه و پیشرفت به یکدیگر کمک کنند.

رئیس جمهور منتخب ایران به نمایندگی از کشورش از «ایستادگی اسطوره‌ای مردم و مقاومت فلسطین در غزه در برابر تجاوزات وحشیانه اشغالگران صهیونیستی» قدردانی کرد. وی نوشت: جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که امنیت و ثبات در منطقه حاصل نخواهد شد مگر با به رسمیت شناختن حق مردم فلسطین در مقاومت همه‌جانبه به عنوان راهی برای رهایی از اشغال و تامین امنیت آنها، کسب حقوق طبیعی و بدیهی‌شان به ویژه استقلال، حق تعیین سرنوشت و پایان دادن به اشغالگری، تبعیض نژادی، نسل‌کشی و تروریسم دولتی صهیونیستی.

پزشکیان در نامه‌ای به دولت‌های کشورهای همسایه نوشت: جمهوری اسلامی ایران قدرت همسایگان خود را قدرت خود می‌داند و معتقد است که همسایگان نباید توانایی‌های خود را به قیمت از دست دادن دیگران افزایش دهند. رئیس‌جمهور منتخب بدون اشاره به قصد خود در خصوص برنامه هسته‌ای ایران نوشت که تسلیحات هسته‌ای رژیم صهیونیستی «تهدیدی برای منطقه و صلح و امنیت بین‌المللی» است که «کشورهای منطقه و جهان را وادار به همکاری برای یک خاورمیانه عاری از سلاح های کشتار جمعی می کند».

پزشکیان در پیامی دیگر به اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس تاکید کرد که تهران به حمایت خود از مردم فلسطین و مقاومت آنها ادامه خواهد داد. پزشکیان در پاسخ به پیام قبلی هنیه گفت: جمهوری اسلامی ایران حمایت از ملت فلسطین و مبارزه آنها با اشغالگران و رژیم آپارتاید صهیونیستی را یک وظیفه انسانی و یک تکلیف اسلامی می داند و آن را پایبندی به امر متعالی اصول و اهداف انقلاب اسلامی و بنیانگذار آن میداند.»

رئیس جمهور منتخب ایران در همین پیام گفت: من شخصاً اطمینان دارم که پیروزی برای فلسطین عزیز خواهد بود، پیروزی مورد حمایت خداوند، به برکت پایداری تاریخی مردم فلسطین، استواری غزه مظلوم اما توانا و قدرتمند و به برکت دلاوری های مبارزان مقاومت فلسطین.

رئیس جمهور منتخب ایران روز دوشنبه هم نامه‌ای به حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان فرستاد و در آن تاکید کرد که کشورش به حمایت «قوی» از مقاومت در مقابله با اسرائیل ادامه خواهد داد.

بازتاب در شبکه تلویزیونی العربی:

یادداشت رئیس جمهور در شبکه تلویزیونی «العربی» قطر نیز بازتاب داشت و این شبکه در برنامه ای مفصل به تحلیل آن پرداخت.

دکتر ابراهیم فریحات، استاد منازعات بین المللی در مرکز تحصیلات عالی دوحه، با حضور در استودی شبکه العربی گفت:

این یادداشت یک پیام در زمانی مناسب بود. چرا که هنوز فقط چند روز از انتخاب وی به ریاست جمهوری گذشته و این پیام ارسال شده است. نکته مهم دیگر آن است که وی این پیام را از طریق یک روزنامه عربی به مخاطبانش ارسال کرده است. برعکسِ محمد جواد ظریف وزیر خارجه سابق که چنین پیام‌هایی را از روزنامه نیویورک تایمز منتشر می کرد. حالا اما روزنامه العربی الجدید برای خطاب قرار دادن منطقه انتخاب می شود و این به نظر من یک آغاز موفق است.

از سوی دیگر، پیام هایی که او اکنون مخابره می‌کند پیام‌هایی است که واقعا منطقه به آن نیاز داشته است. و این یک قضیه مهم است یعنی پیام احترام متبادل و احترام به وحدت سرزمینی و حاکمیت ملی و تمرکز بر قضایایی مثل دین و آداب و رسوم مشترک و همسایگی. این اولین باری بود که با چنین ادبیاتی یک چنین مسئله مهمی مخابره می شود.

به نظر من که منطقه آمادگی زیادی برای استقبال از چنین ابتکار و پیامی را دارد. منطقه ما به شدت از جنگ و درگیری خسته است. به هر حال ایران هم در این قضایا سهم داشته است.

در ادامه، حمیدرضا دهقانی، سفیر سابق ایران در قطر نیز با حضور در استودیوی شبکه العربی در تهران به این موضوع پرداخت که رئیس جمهور منتخب با انتشار این مقاله در یک روزنامه عربی بر این نکته تاکید کرده است که «همسایگی و گفتگو» باید توأم با هم باشد.

وی گفت: در سیاست خارجی ما، هویت همسایگان در منطقه، هویت خودمان است و وقتی از همسایگان صحبت می کنیم گویی که در حال بحث درباره خودمان هستیم.

دهقانی خاطرنشان کرد: واقعیت آن است که دولت موفق و سیاست موفق در منطقه، همان سیاست احترام به همسایگان است و اینکه با همسایگان‌مان برای نسل های آینده منطقه همکاری داشته باشیم .

از بازتاب های این یادداشت در فضای مجازی نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد. دکتر عصام عبدالشافی استاد علوم سیاسی و روابط بین المل (در دوحه) و رئیس مرکز مطالعات سیاسی مصر (در استانبول) در توییتی به مقاله رئیس جمهور پرداخت و نوشت:

در 24 مه 2024 مقاله ای را در روزنامه العربی الجدید با عنوان «خلیج بین دو دکترین امنیتی متضاد» چشم انداز ایران را بر اساس مفهوم منطقه قوی مورد بحث قرار دادم. حالا در 10 جولای 2024 مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب ایران نیز مقاله ای در العربی الجدید با عنوان "با هم برای ساختن منطقه ای قوی و شکوفا" منتشر کرد و به ابعاد چشم انداز ایران برای امنیت خلیج پرداخت.

فاطمه الصمادی، مسئول بخش ایران در مرکز مطالعات شبکه الجزیره نیز در توییت خود به بازتاب این مصاحبه رئیس جمهور منتخب پرداخت.

دکتر رفیق عبد السلام وزیر خارجه سابق تونس نیز با استقبال از پیام رئیس جمهور در توییتی به این موضوع پرداخت و نوشت:

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جدید ایران، مقاله‌ای را با عنوان «با هم برای ساختن منطقه‌ای قوی و شکوفا» منتشر کرد. این یاداشت حاوی یک دعوت برای گفتگو و همکاری با کشورهای همسایه، در همان ابتدای کار خود به عنوان رئیس جمهور بود.. پزشکیان همچنین بر پایبندی خود به آرمان فلسطین و محکومیت تجاوزات علیه غزه تاکید کرد. قدردانی من این است که این یک فراخوان مهم و یک فرصت تاریخی برای همه است تا یک گفتگوی جدی و معنادار را آغاز کنند که گزینه های عادی سازی (روابط با اسرائیل) و شرط‌بندی روی قدرت های خارجی را قطع می کند. این تنها راه ایجاد روابطی است که به جای پناه آوردن به ناوگان های خارجی و و پناه بردن به یک اشغالگر که همه کشورها و مردم منطقه را تهدید می کند، منافع عربی و ایرانیان را در نظر گرفته و به مسائل اختلاف بر انگیز با یک روحیه ای صریح و با اراده برای همکاری مشترک مطابق با داده های تاریخ و جغرافیای مشترک ورود می کند.